تشبیه پدر و مادری که قاتل جنینشان هستند، به قاتلان امام حسین (ع) چقدر درست است؟
نویسنده: ح. حاجی کاظم
جریان کفر، جریان نفاق، جریانی بی رحم است و جریان حق، همیشه این بی رحمی را برای بیدار شدن مردم یادآوری میکند. شهادت سیدالشهدا (ع) و اصحابشان، چگونه می تواند در تشبیه های ما در زمینه حمایت از جنین استفاده شود؟ اصلاً درست است که از این تطبیق استفاده کنیم؟
برای درک بهتر موضوع، لازم است از ابعاد مختلف، مسئله را ببینیم:
آنچه از تفسیر صحیح و عمیق سوره مبارکه «ماعون» می فهمیم، این است که یکی از نشانه های جریان نفاق، بروز بی رحمی از آنان است. همین بی رحمی را از قاتلان اصحاب سیدالشهدا (ع) می بینیم.
فهم دیگر از همین سوره ماعون (که بیان دلایل این فهم ها نیازمند مجالی دیگر است)، این است که منافق، در بسیاری موارد می داند چه مسیر بدی را طی می کند.
آنچه از آیات مختلف «نهی از قتل جنین» می فهمیم، این است که عمل قتل توسط پدر و مادر، از روی جهالت، سفاهت و خطا در محاسبات اتفاق می افتد. نگاه اسلام به پدر و مادر قاتل، با نگاه اسلام به غریبه قاتل متفاوت است. خطابش، تحلیلش و … تفاوت دارد.
آنچه در آیه مبارکه ۳۲ سوره مبارکه مائده آمده است، درباره قاتل نیست بلکه درباره عمل قتل است. آنجا که می فرماید: هرکس یک جان را بدون اینکه پای قتل دیگر یا فساد فی الارض در میان باشد، بگیرد، همچون آن است که همه مردم را به قتل رسانده است.
قاتل، از نقمت، گرفتاری و خواری گناه خود اثر خواهد گرفت اما اینکه چقدر اثر می گیرد، وابسته به میزان اطلاع و آگاهی او نسبت به عملش است.
نتیجه:
بین «عمل قتل» و «خود پدر و مادری که عمل قتل را انجام داده اند»، باید تفاوت قائل شویم. «عمل قتل جنین توسط پدر و مادر»، به وحشتناکی «قتل امام حسین (ع)» قابل تشبیه است (بخاطر آیه ۳۲ سوزه مبارکه مائده) اما «خود پدر و مادر» را نمی توان در ادبیات دینی با «قاتلان امام حسین (ع)» مقایسه کرد. چرا؟ چون دلیلی نداریم که جریان نفاق و کفر، جاهل و سفیه است اما درباره قتل فرزند، سفاهتی بودنش روشن است. عمل با عامل در این تحلیل متفاوت است.
دچار بی رحمی شدن جریان باطل را یادآوری کنیم و بگوییم اگر می خواهی ببینی کاری درست است یا نه، ببین در آن بی رحمی وجود دارد یا نه.
اگر به این نکته توجه نکنیم چه می شود؟
سیاست های کیفری (رویکرد مجازات پدر و مادر)، باید با توجه به نکات عرض شده تنظیم شود. اینکه این نکات چه تأثیری در سیاست کیفری دارد، جای خودش قابل طرح است اما فایده دیگری هم دارد:
گاهی اوقات ما به جای اینکه زشتی عمل قتل جنین را به مادر منعکس کنیم، به خودش می گوییم «اگر این کار را کنی، شمر و یزید و حرمله هستی». این روش در انصراف از سقط اشتباه است و عوارض بسیاری دارد. از جمله اینکه :
گاهی مادر، نزد خودش (و گاهی به زبان) چنین می گوید: «من مادر هستم؛ شمر نیستم و خودم صلاح فرزندم را بهتر می دانم. تصمیم من برای او، به دنیا نیامدن است و برای خودش هم نیامدن، بهتر است.»
حتی گاهی دلیل های دیگری (مثل بدبخت شدن خانواده با آمدن فرزند جدید) ممکن است برای انجام قتل جنین، به نظرش رسیده باشد. نکته مهم این است که من به عنوان راهنما و مشاور، باید با درک جهالت های وی، این ذهنیت های نادرست را برطرف کنم و نه اینکه جایگاه و مسئولیت مادری وی را تخریب کنم. بگویم این عمل بی رحمانه است. بگویم این عمل قتل است. اما نگویم تو … هستی.
اگر کرامت کسی را به شدت تخریب کنیم، یا ۱) درب همه بدی ها را بر خود باز می کند و یا ۲) رویکرد ما را توهین و نسبت دروغ به خودش ارزیابی می کند و از ما دور شده و دیگر راهنمایی ای را نخواهد پذیرفت و جنین را هم مخفیانه به قتل می رساند.