حجت حاجی کاظم
تحقیق اخیر بنده در مورد نظریه علم دینی آیت الله جوادی آملی ح است. نموداری که در مطلب لینک می بینید، نظر ایشان درباره معرفت عقلی و علت دینی دانستن معرفت عقلی است. این دیدگاه ایشان بسیار عقل گراست و بنظرم برای دوستان می تواند جالب باشد. طراحی این نمودار را بنده با توجه به آثار ایشان به ویژه «عقل در هندسه معرفت دینی» طراحی نمودم. البته تحلیل میزان کارآمدی این نظریه در حوزه علم، بخش دوم تحقیقم است.
مبنای عقل گرایانه آیت الله جوادی در نظریه علم دینی ایشان
در مقابل نگرش هایی که تلاش می کند با جدا کردن عقل از نقل از ساحت دین، معرفت دینی را منزه از خلط و بدعت نماید، ایشان بر ویژگی کاشفیت هر دو نسبت به معرفت الهی تاکید می نمایند و از این نگاه هر دو را دارای کارکردی مشترک می دانند و با این موضوع که وحی را الهی و عقل را تا حدودی بشری بدانیم مخالف هستند. نظریه علم دینی آیت الله جوادی، با دیدگاهی که وحی را معصوم دانسته و عقل را خطاکار می دانند، مخالفت می نماید. (جوادی آملی س. , ۱۳۹۲) ایشان به این دیدگاه اصولیون که عقل، شرع است و شرع عقل است و تفاوتشان در بیرونی و درونی بودنشان است، اشاره دارند. خلاصه اینکه عقل و نقل هر دو ابزاری برای فهم وحی و هستی هستند. (جوادی آملی, ۱۳۹۲) در تصویر شماره ۱ و ۲ تفاوت دو دیدگاه درباره نقش عقل، نقل و وحی در معرفت دینی را می توان مشاهده نمود.
تصویر شماره ۱- جایگاه عقل و نقل در معرفت دینی از دیدگاه آیت الله جوادی
تصویر شماره ۲- جایگاه عقل و نقل در معرفت دینی از دیدگاه مقابل آیت الله جوادی
البته با توجه به ثبات نسبی دیدگاه ها درباره عقل و سیره عقلا در فقه شیعه، مرز بندی نمایش داده شده در دو تصویر فوق، در میان فقیهان آنچنان متمایز نیست. اما ریشه های آن در برخی تفکرات اهل سنت و تفکیکی شیعه قابل جستجوست.
جوادی آملی, س. (۱۳۹۲, دی ماه ۱۶). مصاحبه پیرامون علم دینی. (ح. حاجی کاظم, Interviewer)
جوادی آملی, س. (۱۳۹۲, دی ماه ۲۶). مکالمه تلفنی درباره علم دینی. (ح. حاجی کاظم, Interviewer)
ممنون.جالب بود.