تدوین: فربد حسنی
اشاره: با توجه به اهمیت مفهوم و سرفصل های متافیزیک در درک علم تجربی، با محوریت یک مقاله یا یک مبحث، به سرفصل هایی از آن می پردازیم. نویسنده هر متن، در ابتدای آن معرفی می شوند. کلاس مربوطه در گروه فلسفه علم دانشگاه شریف و در قالب درس مقولات ویژه متافیزیک توسط آقای دکتر علیرضا منصوری ارائه شده است.
واقعیت و زمان
دیدگاه حضورگرایی presentism و استدلال پانتم
دیدگاه حضورگرایی: جهان همواره در حال شدن است. فقط حال واقعیت دارد و گذشته نابود شده و آینده هنوز نیامده است.
استدلال پاتنم: حال گرایی: تنها اشیایی که الان وجود دارند، واقعی هستند. منِ الان واقعیت دارد. البته مرجع این “منِ الان” در هر لحظه تغییر می کند. ناظر دیگری را در نظر بگیرید که او هم واقعیت دارد و نسبت به من در حال حرکت است، در لحظه ای که هر دو در یک مکان و زمان قرار داریم، اگر تنها اشیایی که با من هستند واقعیت داشته باشند (حال گرایی) پس:
طبق فیزیک کلاسیک: چون هم زمانی مطلق است، پس برای ناظر دیگر نیز واقعیت دارند چون همزمان با وی هستند.
در نسبیت خاص: چون هم زمانی نسبی است، برای ناظر دیگر واقعی نیستند و این تناقض است چون ما انتظار داریم که اگر چیزی واقعی بود برای همه واقعی باشد.
آیا استدلال پاتنم منجر به رد قطعی حضور گرایی می شود؟
خیر؛ زیرا می توان واقعیت رویدادها را هم به رابطه زمانی آن ها با گوینده پیوند بزنیم؛ در این صورت واقعیت امری نسبت به دستگاه ماندی گوینده می شود.
قراردادی بودن همزمانی
قراردادی بودن هم زمانی و استدلال پدیدار شناختی و انتقال ساعت ها علیه آن
مساله قراردادی بودن همزمانی: تعریف همزمانی در یک دستگاه مستلزم یک قرارداد است: اینکه سرعت رفت و برگشت نور یکی است. استدلال ها علیه قراردادی بودن: استدلال های پدیدارشناختی: سرعت یک طرفه نور را با آزمایش های فکری و قوانین فیزیک نتیجه بگیریم. انتقال ساعت ها: اگر ساعت ها را با سرعت حدی صفر و خیلی آرام منتقل کنیم نیازی به این فرض نیست.
استدلال مالامنت علیه قراردادی بودن هم زمانی
ادعای قضیه: هم زمانی استاندارد، تنها رابطه همزمانی قابل تعریف بر مبنای ارتباط علی در یک دستگاه لخت است.
استراتژی: اول: نشان دادن اینکه از نظر توپولوژیک رابطه استاندارد قابل تعریف است.
دوم: نشان می دهد که این تنها رابطه قابل تعریف است: یعنی قراردادی در کار نیست، این نوع همزمانی تنها امکان است.